‘भारतले दु:ख दिँदा चीनले नेपालीको मन जित्यो’

कुविक एनपी न्युज

 चर्चित टेलिभिजन आजतकले शुक्रबार राति प्रसारण गरेको कार्यक्रम ‘दश तक’ मा भारतकै कारण दुई देशबीचको सम्बन्धको तार टुट्न लागेको उल्लेख गरिएको छ । भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीनिकट मानिने यो टेलिभिजनले भारतको अहिलेको नेपालमाथिको रबैयाबारे तत्काल नीतिगत तहमा पुनर्विचार नगरे नेपाल उत्तरी छिमेकी चीनको कब्जामा जाने चिन्ता पनि व्यक्त गरेको छ ।

नेपालका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले इतिहासमै पहिलो पटक भारततर्फ औंला उठाउँदै भारतका कारण आफूहरुले युद्ध भन्दा पनि अमानवीय स्थिति भोग्नुपरेको कुरा पनि आजतकले गम्भीरतापूर्वक उठाएको छ । ‘नेपालका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले भारततर्फ औंला उठाउँदै हामीमाथि युद्ध भन्दा खतारनाका अमानवीय स्थिति भारत पैदा गरिरहेको बताएका छन्’, आजतकले भनेको छ, ‘नेपाल आजमात्रै होइन सदियौंदेखि भारतसँगै उभिँदै आएको छ ।

 तर, तराईमा दुई महिनादेखि संविधानको विरोधमा भड्केको आन्दोलनले मोदीको नेपाल प्रेम नेपालबासीले नै भुलिदिएका छन् ।’ आजतकले भारतले सीमामा अवरोध गरेपछि नेपालका नयाँ प्रधानमन्त्रीले भारतमाथि निरन्तर हमला तीब्र पारेका जनाएको छ । चीनसँग रहेको नेपालको पुरानो सम्बन्धलाई बिर्सँदै भारते गल्ती गरेकै कारण नेपाल र भारतबीचको सम्बन्धको तार टुट्ने अवस्थामा पुगेको आजतकले दाबी गरेको छ ।

नेपाल र भारतको सम्बन्ध कुन् अवस्थामा पुग्यो ? र, नेपालका प्रधानमन्त्री केपी ओली भारतलाई निरन्तर कठघरामा किन उभ्याइरहेका छन् । यसको मतलव के हो ?’, आजतकले प्रश्न गरेको छ, ‘चीनसँग नेपालको पुरानो सम्बन्धका बीच भारतले के गल्ती गर्यो र भारतसँगको सम्बन्ध तार टुट्न लाग्यो ?’ सन् १९६० मा तत्कालीन राजा महेन्द्रले चिनियाँ जनमुक्ति सेनालाई नेपाली भूमि हुँदै भारतीय सीमासम्म पुग्न दिएको प्रसंग निकाल्दै आजतकले त्यतिबेला नेपालको त्यो कदमको भारतले विरोध जनाएको छ । 

 ‘चिनियाँ सेना नेपाली भूमि हुँदै भारत नजिक आउँदा भारतीय सरकारले विरोध गरेको थियो’, आजतक अगाडि भन्छ, ‘त्यहीकारण राजा महेन्द्रले भारत समर्थक प्रधानमन्त्री वीपी कोइरालालाई बसर्खास्त गरेका थिए ।’ भारतीय पक्षको सोही रबैयाका कारण तत्कालीन राजा महेन्द्रले सन् १९६१ मा ल्हासादेखि काठमाडौंसम्म सडक निर्माणको अनुमति दिएपछि नेपाल क्रमशः चीनतर्फ ढल्कँदै गएको उसको दाबी छ । 

 ‘ल्हासा–काठमाडौं सडक खुलेपछि त्यहीबेला चिनियाँ शासक माओत्सेतुङले एक पटक यो सडकमात्रै खुल्यो भने भारतले नेपालतर्फ ज्यादा सम्मानका साथ हेर्नेछ भनेका थिए’, आजतक भन्छ, ‘सन् १९६० बाट चीनसँग नजिक भएको नेपाल अहिले भारतकै कारण चीनको कब्जामा जाँदैछ ।’ सन् १९८९ मा नेपालले चीनतर्फको दोस्रो सडक बनाउने निर्णय गरेपछि पनि भारतले नेपालमाथि नाकाबन्दी लगाएको प्रसंग झिक्दै आजतकले त्यो बेला भने चीन नेपालको मद्धतमा आउन नसकेको उल्लेख गरेको छ । ‘नेपालले चीनतर्फ दोस्रो सडक बनाउँदा राजिव गान्धीको सरकारले नाकाबन्दी गरेको थियो’, आजतक भन्छ, ‘त्यो बेला नेपालालई मद्धत गर्न चीन आइपुग्न सकेन । चीनमै तियानमेन नरसंहार भएकाले नेपाललाई सहयोग गर्न सकेको थिएन आजतकलेचीनले सधैं नेपालको झुकाव भारततर्फ भन्दा पनि आफूतर्फ हुनुपर्ने बताउँदै आएको जनाउँदै भारतले मधेस आन्दोलनलाई समर्थन गरेपछि चीनको त्यो लक्ष्य पनि पुरा हुन लागेको जनाएको छ । ‘चीनको सन् १९६० देखिको योजना संविधानलाई लिएर मधेसमा दुई महिनादेखि चलिरहेको आन्दोलनलाई भारतले समर्थन गरेपछि पुरा हुने अवस्थामा पुगेको छ’, ऊ भन्छ, ‘भारतले मधेस आन्दोलनलाई सघाएपछि चीन र नेपालको सम्बन्ध झनै बलियो हुन पुगेको छ ।’ भारतले मधेसीलाई सघाएर नाकाबन्दी गरेपछि चीनले पेट्रोलदेखि खाद्यान्नसम्म नेपाललाई प्रदान गरिसकेको आजतकले उल्लेख गरेको छ । 

 ‘चीनले पेट्रोल र खाद्यान्न पठाएर नेपाल र नेपालीको मन जित्यो भने भारतले केबल मधेसीको मात्रै मन जितेको छ’, आजतक भन्छ, ‘मधेसबाहेकको नेपालमा भारतविरोधी माहोल बन्न पुगेको छ ।’गत बैशाख १२ गते गएको भूकम्पपछि सबैभन्दा ठूलो सहयोगी बनेको भारत अहिले उसकै गलत नीतिका कारण नेपालको सबैभन्दा ठूलो शत्रु बनेको आजतक बताउँछ । ‘

अप्रिलमा गएको भूकम्पपछि सबैभन्दा ठूलो सहयोगी बनेको भारत अहिले केही नीतिगत कम्जोरीका कारण नेपालको सबैभन्दा ठूलो शत्रु बनेको छ’, आजतक भन्छ, ‘चीनले नेपालसँग बलियो सम्बन्ध बनाइरहेका बेला अब भारतले सोच्ने बेला आएको छ । किन कि नेपाल चीनका लागि रणनीतिक हिसाब महत्वपूर्ण देश बनिसकेको छ ।’ आजतकले अब भारतले नेपालबारेमा सोच्नै पर्ने बेला आएको र, अब कस्तो कदम चाल्ने ? के गर्ने ? भन्नेमा ढिला गर्नै नहुने उल्लेख गरेको छ । ‘सन् १९६० देखि नेपाललाई आफ्नो तर्फ खिच्न चाहिरहेको चीन त्यो उपलब्धी नजिक पुगेको देखिँदैछ’, आजतक भन्छ, ‘अर्कातिर चीनको यो उपलब्धी भारतका लागि एक खतराको घण्टी बन्दैछ ।’

Labels: International, News